Rolę Instytucji Pośredniczącej w zarządzaniu (IPZ ) dla transportowej części Funduszu Spójności ( w tym dawnego funduszu ISPA z lat 2000-2003 ) pełni Ministerstwo Transportu Należy do niego
cena projektów ,przekazywanie aplikacji do Instytucji Zarządzającej –Ministerstwa Rozwoju Regionalnego ,kontrola zamówień publicznych dla zaakceptowanych projektów (ex-ante ),monitoring i kontrola a także weryfikacja wniosków płatności zaliczkowych ,pośrednich czy końcowych. Podmiotami odpowiedzialnymi za realizację (POZR )w przypadku FS są PKP PLK i GDDKiA.Na koniec lipca 2005 roku Ministerstwo Transportu obsługuje w omówionym zakresie 34 projekty zatwierdzone w latach 2000-2005 ,w ramach których podpisano do końca lipca 114 kontraktów. W ramach Funduszu Spójności na łączną kwotę 2091 mln EUR na drogi na realizację celu- zwiększenie spójności sieci drog w układzie krajowym i europejskim przeznaczono na budowę i modernizację autostrad i dróg ekspresowych 1195 mln EUR .( 57 %).Na liniach kolejowych w osiągnięciu celu –zwiększenie prędkości kursowania pociągów i dostosowania do systemów przewozów multimodalnych na modernizację międzynarodowych połączeń kolejowych przeznaczono 896 mln EUR (tj.43 % ) .
W roku 2006 do 31 lipca zawarto 24 kontrakty w ramach projektów FS na łączną kwote 309 mln EUR w tym 10 kontraktów kolejowych na kwote 132,4 mln EUR i 11 kontraktów drogowych na kwote 163,7 mln EUR i 3 projekty pomocy technicznej realizowanych przez Ministerstwo Transportu na kwotę 13 507,53 mln EUR.W procedurze zamówień publicznych znajduje się 18 projektów – 12 w sektorze drogowym i 6 w kolejowym. Jednocześnie MT przekazało do Ministerstwa Rozwoju Regionalnego wnioski o modyfikacje dla 15 projektów ISPA-FS w tym 10 z propozycja zmiany alokacji FS.
Na podstawie zgłoszonych wnioskow o płatności Komisja Europejska przekazała Polsce środki FS licząc narastająco od początku realizacji projektów ISPA-FS w kwocie 815,078 mln EUR. Na rachunki beneficjentów PKP PLK i GDDKiA przekazano ramach FS 814,941 mln EUR. Dla GDDKIA przekazano 611,137 mln EUR ,dla PLK 203,237 mln EUR.W zakresie pomocy technicznej realizowanej w Ministerstwie Transportu wydano 0,704 mln EUR.W tym roku od 1 stycznia do 31 lipca przekazano na rachunki beneficjentów środki FS w wysokości 314,159 mln EUR w tym dla sektora drogowego – 286,722 mln EUR i dla kolejowego 27,437 mln EUR. Na cały rok 2006 zaplanowano przekazanie do Komisji Europejskiej wniosków o płatność na kwotę 370,110 mln EUR w podziale na drogi-253,660 mln EUR i kolej 116,449 mln EUR.
Komisja Europejska z wniosków przekazanych w latach 2004-2005 nie wydała decyzji o dofinansowaniu na dwa projekty w tym jeden kolejowy- Modernizacja linii kolejowej E – 59 ,odcinek Wrocław-Poznań, etap II, odcinek Wrocław –Rawicz. Proponowana wartość środków unijnych 213,7 mln EUR, projekt został zablokowany ze względu na nieuregulowane kwestie dotyczące wyznaczenia obszarów sieci Natura 2000.
W tej sprawie Ministerstwo transportu prowadzi negocjacje z Komisją Europejską.
W celu wykorzystania dostępnej kwoty alokacji na lata 2004-2006 zgłoszono bądź planuje się zgłoszenie pięciu nowych projektow w tym dwa kolejowe:
• Modernizacja linii kolejowej CE 59 ,odc. Międzylesie – Szczecin ,przygotowanie dokumentacji przedprojektowej ( 3,9 mln EUR ),wniosek przekazany Komisji Europejskiej
Modernizacja linii kolejowej E 65 ,odc. Grodzisk Mazowiecki-granica państwa ,przygotowanie dokumentacji przedprojektowej (3,4 mln EUR ),wniosek przekazany Komisji Europejskiej
Projekty dla których nie zostaną wydane decyzje o współfinansowanie w 2006 roku będą się ubiegać o środki w nowej perspektywie finansowej 2007 – 2013.
Do najważniejszych problemów związanych z przygotowaniem i realizacją projektów Funduszu Spójności w zakresie transportu zalicza się :
• Procedury dotyczące ocen oddziaływania na środowisko. Komisja Europejska wymaga przedstawienia dowodów na przeprowadzenie oceny oddziaływania na środowisko, konsultacji społecznych ,decyzji lokalizacyjnych ,decyzji środowiskowych , pozwoleń na budowę. Problemy te ze szczególna siłą ujawniły się s po wejściu w życie nowej ustawy Prawo Ochrony Środowiska i wdrożeniu programu Natura 2000.Problem ten dotyczy już dwóch projektów kolejowych –modernizacja linii kolejowej E 20 ,odc. Siedlce –Terespol ,etap I i modernizacja linii kolejowej E 30 , odc. Węgliniec – Zgorzelec oraz Węgliniec – Bielawa Dolna.
• Brak możliwości wypłacania zaliczek ze środków budżetowych wykonawcom projektów FS gdzie zwłaszcza przy kontraktach ryczałtowych na usługi wykonawca nie może wystawiać faktur do czasu zakończenia prac .
• Przekroczenia budżetu projektów ofertach składanych w przetargach co jest konsekwencja unieważniania postępowań ,rezygnacji z części zakresu rzeczowego projektu czy też zwiększenia nakładów krajowych. Tego typu problemy występują przy następujących projektach kolejowych : modernizacja linii kolejowej E 20 ,odc. Siedlce Terespol ,etap I ;modernizacja linii kolejowej E 30 ,odc. Węgliniec – Legnica
oprawa infrastruktury kolejowej – eliminacja wąskich gardeł operacyjnych.• Procedury prawa zamówień publicznych tym głownie związane z procesem odwoławczym oraz kontrola ex-ante
• Problemy związane z potencjałem wykonawców , ich płynnością finansowa ,upadłość wykonawców i podwykonawców ,deficyt wykwalifikowanych kadr ,opóźnienia w realizacji kontraktów. Tego typu problemy występują na projektach : modernizacja linii kolejowej E 20 , odc. . Siedlce – Terespol ,pomoc techniczna dla przygotowania projektu ;modernizacja linii kolejowej E 20/ CE 20 ( prace pozostałe ).
Nazwa Dane finansowe o projekcie
w sektorze transportu
Lp. Projekt
(numer i nazwa) Podmiot odpowiedzialny za realizację Koszt całkowity inwestycji (EURO) Koszt całkowity kwalifikowany (EURO) Całkowita kwota dofinansowania Fundusz Spójności (EURO) Fundusz Spójności (%)
(6/5)
Projekty zatwierdzone w 2000 r.
1 Modernizacja l.kolej.
E-20, odc. Mińsk Maz. - Siedlce PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. 132 465 914 124 595 625 93 446 719 75 %
2 Modernizacja l.kolej.
E-20, odc. Rzepin – gr. państwa PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. 24 195 902 23 033 384 17 275 038 75 %
SUMA transport 2000 r. 156 661 816 147 629 009 110 721 757
Projekty zatwierdzone w 2001 r.
1 Modernizacja l.kolej.
E-30, odc. Węgliniec-Legnica PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. 160 423 329 123 783 000 92 837 250 75 %
2 Modernizacja węzła kolejowego w Poznaniu PKP Linie kolejowe S.A. 105 104 340 102 926 740 77 195 055 75 %
3 Poprawa infrastruktury kolejowej w Polsce – „wąskie gardła” PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. 135 420 000 111 000 000 83 250 000 75 %
4 Pomoc techn. dla przyg. proj. moder. l.kolej.
E-65, odc. Warszawa-Działdowo-Gdynia PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. 14 900 000 14 900 000 11 175 000 75 %
SUMA transport 2001 r. 415 847 669 352 609 740 264 457 305
Projekty zatwierdzone w 2002 r.
1 Modernizacja linii kolejowej E-20 na odcinku Siedlce -Terespol, Faza I. PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. 191 194 000 185 274 000 138 955 000 75 %
2 Modernizacja linii kolejowej E-30 na odcinku Węgliniec – Bielawa Dolna (Horka) i Węgliniec - Zgorzelec PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. 90 499 138 83 451 000 62 588 250 75 %
3 Pomoc techn. Dla przygot. Proj. Modern. l.kolej. E-75 na odcinku Warszawa - Białystok – Sokółka – Trakiszki (Rail Baltica) PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. 2 400 000 2 400 000 1 920 000 80 %
4 Pomoc techn. Dla przygot. Projektu modernizacji l. kolej. (E-20 i CE-20) – pozostałe prace PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. 3 750 000 3 750 000 2 812 500 75 %
SUMA transport 2002 r. 287 843 138 274 875 000 206 275 750
Projekty zatwierdzone w 2003 r.
1 Pomoc techn. Dla przylot. Projektu „modernizacji l.kolej. E-30/CE-30 na odcinku Opole – Katowice – Kraków” PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. 3 625 000 3 625 000 2 718 750 75 %
SUMA transport 2003 r. 3 625 000 3 625 000 2 718 750
Projekty zatwierdzone w 2004 r.
1 Modernizacja l. kolej.
E-59, odcinek: Wrocław – Rawicz, etap I PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. 30 000 000 30 000 000 25 500 000 85 %
2 Modernizacja l. kolej.
E-65, odcinek: Warszawa – Gdynia, etap I PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. 42 403 200 42 403 200 36 042 720 85 %
3 Pomoc w zakresie przygotowania i wdrażania projektów kolejowych współfinansowanych z FS Ministerstwo Transportu 2 000 000 2 000 000 1 700 000 85 %
SUMA transport 2004 r. 74 403 200 74 403 200 63 242 720
Projekty zatwierdzone w 2005 r.
Modernizacja l. kolej.
E-65 odcinek Warszawa – Gdynia (etap II) PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. 480 325 000 475 522 000 399 438 480 84 %
SUMA transport 2005 r. 480 325 000 475 522 000 399 438 480
SUMA Transport 2000 - 2005 1 418 705 823 1 328 663 949 1046854762
Janusz Piechocinski www.piechocinski.pl ,www.Piechocinski.blog.onet.pl ,janusz@piechocinski.pl
